Đức, Cộng Đồng Người Việt Tị Nạn Cộng Sản
tổ chức trọng thể Lễ Khánh Thành
Tượng Bia Tưởng Niệm Thuyền Nhân Việt Nam
tại thành phố Troisdorf

Ban Tổ Chức đọc diễn văn khai mạc

Lê Hoàng Thanh và Lý văn Xuân tóm lược

Xuyên qua những hành động hết sức vô nhân đạo của Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt-Nam (CHXHCNVN) đã áp lực nhà cầm quyền Nam Dương đẽo bỏ Đài Tưởng niệm Galang và chính quyền Kuala Lumpur cũng đã nhượng bộ cs Hà-Nội và cho lịnh dẹp bỏ Tượng Đài Bidong chỉ vài tháng sau đó, người Việt tị nạn cộng sản (NVTNCS) trên khắp thế giới đã thay đổi phương thức làm việc, đã phản ứng khôn ngoan và tế nhị hơn csVN. Người Việt tị nạn cộng sản khai thác sự tôn trọng về tự do, dân chủ tại các nước mà người Việt tị nạn cộng sản đang định cư và hội nhập, nhiều nhân sĩ, hội đoàn chống cộng đã vận động xây dựng tượng bia kỷ niệm thuyền nhân Việt Nam ngay tại quốc gia họ đang sống. Riêng tại Âu Châu, khởi đầu là Thụy Sĩ, vào ngày 9 tháng 2 năm 2006, một biến cố lịch sử rất quan trọng đối với cộng đồng người Việt tại Geneve nói riêng và cả nước Thụy Sĩ đã diễn ra. Đó là buổi lễ khánh thành bia tưởng niệm thuyền nhân Việt Nam được đặt dưới sự chủ tọa của Bà Elizabeth Boehler, thị trưởng thành phố Grand-Saconnex, phó chủ tịch đảng Parti Radical tại Geneve. Sau Genève / Thụy Sĩ là đến tượng bia được dựng lên tại Bruxelles/Bỉ và gần đây, một bia kỷ niệm có tính cách địa phương, được dựng lên tại một nghĩa trang ở Hamburg thuộc vùng Bắc Đức.

Song song với chiến dịch xây dựng tượng bia thuyền nhân không ngoài mục đích chống lại chuyện csVN dùng yêu sách đòi Nam Dương và Mã Lai dẹp bia tưởng niệm tại những quốc gia này, như chúng tôi đã giới thiệu qua hai bài báo trước đây, Cộng Đồng Người Việt Tị Nạn (CĐNVTN) CS tại Đức, dưới sự điều hợp của một Ủy Ban được cộng đồng tín nhiệm và đề cử, đã ra thư ngỏ ngày 19.12.2006 chính thức kêu gọi đồng hương hỗ trợ tài chánh để thực hiện xây dựng bia tị nạn tại Đức, dự định sẽ khánh thành vào ngày Quốc Hận 30 tháng tư 2007, sau khi thành phố Troisdorf đã đồng ý cho phép CĐNVTNCS tại Đức được dựng một tượng bia Tị Nạn bên cạnh chiếc ghe vượt biển, một chiếc ghe được Cap Anamur I cứu vớt vào cuối tháng 4.1982 và đã được Ủy Ban Cap Anamur đem về đặt tại thành phố Troisdorf cho đến nay.

Liên quan đến chương trình vận động, kêu gọi ủng hộ tài chánh để hoàn thành dự án trên, nhiều nơi trên nước Đức đã tổ chức các buổi sinh hoạt thân mật nhân dịp Giáng Sinh 2006 hay Tết Đinh Hợi 2007 vừa qua, từ hội đoàn cho đến các Chi Hội Phật Tử hay Giáo Xứ Công Giáo đã vận động rốt ráo chư phật tử, giáo dân và đồng hương tị nạn gây quỹ hỗ trợ cho dự án dựng Bia Tị Nạn mà chúng tôi đã đề cập trên đây. Ý thức được rằng việc thực hiện Bia Tị Nạn không chỉ vì Tự Do, vì Danh Dự của Cộng Đồng NVTNCS tại Đức nói riêng, mà còn vì Việt Nam hôm nay và ngày mai, cho nên sự lạc quyên ủng hộ xây dựng Bia Tị Nạn được khắp nơi nhiệt liệt hưởng ứng hầu trang trải phí tổn khá cao, lên đến 25 ngàn Euro riêng cho Bia Tị Nạn, chưa kể đến chuyện tốn kém để bảo trì sau đó. Nhờ vào sự đóng góp vật lực cũng như tài lực của đồng hương trên toàn nước Đức nói riêng và đặc biệt qua sự phối hợp hành động do Ủy ban điều hành, việc xây dựng bia tị nạn được hoàn tất đúng kỳ hạn như đã dự tính và vào ngày 28.04.2007, NVTNCS từ khắp nơi trên nước Đức, (thậm chí có cả khách từ phương xa như Mỹ, Úc v.v…) về tham dự Lễ Khánh Thành đặt Tượng Bia Tị Nạn tại thành phố Troisdorf-Đức (nằm gần Bonn, thủ đô cũ của Tây Đức!) dưới sự chứng kiến của quan khách Việt-Đức, trong đó có Thị Trưởng thành phố Troisdorf và dĩ nhiên không thiếu sự hiện diện của ông Ts Neudeck, nguyên chủ tịch uỷ ban Cap Anamur, 1 người trước đây đã vận động thành lập con tàu Cap Anamur (ra đời sau khi con tàu Ánh Sáng của Pháp đã bắt tay vào việc cứu người Việt vượt biển trong vùng Đông Nam Á!) và sau đó ra khơi cứu vớt được hơn 11 ngàn người Việt tị nạn vì không chấp nhận chế độ csVN đã bỏ nước, liều chết vượt biển đi tìm TỰ DO.

Quang cảnh buổi lễ

Lễ Khánh Thành đã được tổ chức rất trọng thể vào ngày 28.04.2007, với sự hiện diện của quan khách ngưới Đức và rất đông các đoàn thể cùng đồng hương người Việt tại công viên bên cạnh chiếc ghe tị nạn đã được đặt tại đó từ năm 1982. Bia Tị Nạn (cao khoảng 1m70, ngang 100/70 cm và dày 30 cm, dựng trên cái bệ cao 36cm) đã được dựng sẵn và phủ kín bằng tấm vải bên cạnh chiếc ghe vượt biển đặt tại góc đường Frankfurterstrasse và Siebengebirgsallee thuộc thành phố Troisdorf để tưởng niệm những người Việt tị nạn cộng sản đã thiếu may mắn chết trên đường đi tìm tự do và đồng thời tri ân nhân dân và chính phủ Đức, đặc biệt tri ân cựu Thống Đốc tiểu bang Niedersachsen, Tiến Sĩ Ernst Albrecht và Ts Rupert Neudeck, cựu chủ tịch Cap Anamur. Xa hơn nữa, còn để xác định lập trường chính trị của CĐNV là một cộng đồng tị nạn, đã bỏ nước ra đi vì không chấp nhận chế độ độc tài cộng sản hiện nay tại Việt Nam.

Nghi thức buổi lễ

Chương trình được chia làm hai phần. Phần I mang tính cách ngoại giao, được tổ chức từ 14 giờ đến 15 giờ, đặc biệt dành cho quan khách và chính giới Đức và phần II dành cho Cộng Đồng NVTNCS tại Đức. Anh Trịnh đỗ Tôn Vinh là người điều khiển chương trình buổi Lễ khánh thành trước đó vài phút đã mời quan khách và đồng hương bằng tiếng Đức Việt ổn định chỗ ngồi và chỗ đứng cũng như kêu gọi đồng hương cố gắng giữ gìn trật tự vì sự tính chất quan trọng của buổi lễ có sự tham dự của người Đức. Trong khi chờ đợi khai mạc Lễ Khánh Thành Bia Tị Nạn, ban tổ chức đã cho nghe bản nhạc tiếng Đức là „Boote ohne Hafen“, tiếng Việt là „Thuyền Không Bến,“ do một ông nhạc sĩ Đức là ông Vader Abraham sáng tác làm cho nhiều khán thính giả cảm động khi nghe lại bài hát này.

Ts Neudeck nguyên chủ tịch uỷ ban Cap Anamur

Đúng 14h, chương trình được khai mạc như ban tổ chức đã thông báo. Mở đầu chương trình là phút mặc niệm tưởng nhớ đến những nạn nhân đã thiếu may mắn chết trên đường đi tìm tự do. Kế đến là phần giới thiệu quan khách Đức. Ngoài ông Manfred Uedelhoven, Thị trưởng Troisdorf, ông bà Ts Neudeck người ta còn thấy có đại diện các đảng phái chính trị tại thành phố Troisdorf như : Ô. Bernd Lescrinier (CDU), Bà Heidi Rahmel (CDU), Erkan Zorlu (SPD), AchimTüttenberg (SPD, Dân biểu tiểu bang NRW), Bà Thượng nghị sĩ Elisabeth Winkelmeier- Becker (CDU), bà Flugge, Phụ trách báo chí cho thành phố Troisdorf và vợ chồng thuyền trưởng Manfred Schander …

Tiếp theo phần giới thiệu quan khách, Ông Nguyễn Thanh Văn, đại diện ban tổ chức đã chào mừng quan khách tham dự bằng Đức ngữ và nói lên ý nghĩa và mục đích của việc xây dựng Bia Tỵ Nạn.

Đại ý, nhắc sơ lại hành trình đi tìm tự do của NVTN cách đây 30 năm, ông Nguyễn Thanh Văn nói:

“Cuộc ra đi tìm tự do của người Việt không chỉ bằng những chiếc thuyền mong manh trên biển đông mà còn bằng tất cả phương tiện, ngõ ngách từ biên giới Cambodia, Thái lan, Lào …Nhiều người may mắn đến được bến bờ tự do, lắm kẻ bất hạnh phải vùi thây trong lòng biển cả hay rừng sâu, con số chính xác không ai biết rõ nhưng người ta ước lượng khoảng 500.000 người. Chính những cái chết oan khiên của những đồng hương kém may mắn này đã gây kinh hoàng, xúc động cả thế giới, khiến cho các cường quốc, trong đó có Đức đã mở rộng vòng tay nhân ái đón thêm người Việt tị nạn chúng ta“.

Ông Nguyễn thanh Văn còn phát biểu thêm (nguyên văn bằng tiếng Đức):

„Sie starben, um uns ein Leben in Freiheit zu ermöglichen“
„ Sie starben, damit wir hier und heute leben können“.

Wir dürfen sie nicht vergessen und wir beten für diese Menschen!

Xin tạm phóng dịch:
„ Họ đã chết, tạo cơ hội cho chúng ta đ ược sống tự do“
„ Họ đã chết để chúng ta được sống, hôm nay và tại đây“

Chúng ta không thể quên họ và chúng ta cầu nguyện cho những nạn nhân này !!!...

Ông Nguyễn thanh Văn đã thay mặt CĐNVTN Đức ngỏ lời chân thành cám ơn chính phủ Đức đã chấp nhận cho NVTN đến Đức định cư, cám ơn Ủy Ban Cap Anamur, ông Ts Neudeck, đặc biệt tri ân cựu Thống Đốc tiểu bang Niedersachsen, Tiến Sĩ Ernst Albrecht và cộng đồng Đức đã giúp cho người Việt tị nạn có được một đời sống xứng đáng là con người...

Trong phần phát biểu của quan khách phần I, ông Manfred Uedelhoven, Thị trưởng Troisdorf (nơi mà cách đây 27 năm đã thâu nhận 40 người Việt tị nạn đấn đây định cư!) đã nhắc lại làn sóng vượt biển tìm tự do của người Việt vào thập niên 70 cũng như nguyên nhân hình thành con tàu Cap Anamur do TS Neudeck làm chủ tịch thời đó và lên tiếng giải thích lý do tại sao người Việt bỏ nước ra đi mà người viết tạm phóng dịch: „Những người này (ý nói NVTNCS) đã đánh giá sự TỰ DO cao hơn mạng sống của họ“ (nguyên văn bằng tiếng Đức: „Diese Menschen haben die Freiheit hoeher geschaetzt als ihr eigennes Leben!“). Ông Uedelhoven còn nhắc nhở, nói thêm (xin phóng dịch như sau): „Ngay cả người Đức cũng đã biết rõ vấn đề khi mà con người mất tự do. Vì Đức có một quá khứ không tốt, bài ngoại nên khi thâu nhận NVTNCS về thành phố Troisdorf nói riêng là một thử thách quan trọng đối với dân chúng Đức sống tại đây và cuối cùng xác nhận rõ ràng với dân chúng Troisdorf là người Việt tị nạn đã đáp ứng đúng sự sự thách mà chính quyền đã chấp nhận trước đây“!

Bia tưởng niệm thuyền nhân Việt Nam tại Troisdorf, Đức

Sau phần phát biểu của ông thị trưởng, MC của ban tổ chức đã trân trọng mời và thị trưởng Troisdorf, ông Manfred Uedelhoven và ông Nguyễn Thanh Văn, Chủ tịch Ủy Ban Điều Hợp Cộng Đồng Đức lên để kéo tấm vải màu vàng phủ Bia xuống.

Giờ phút chờ đợi của đồng bào và quan khách tham dự Việt- Đức đã đến. Tiếng vỗ tay hoan hô đã nổi lên khi tấm vải vàng được kéo xuống và tấm Bia Tỵ Nạn nặng trên 4 tấn và được làm bằng đá hoa cương đen trông rất là hoành tráng và nghệ thuật được hiện ra dưới sự chiêm ngưỡng, trầm trồ khen ngợi và của tất cả tham dự viên.

Hàng chữ được khắc và nạm vàng ở 2 mặt Bia bằng 3 ngôn ngữ Đức, Việt, Anh có nội dung như sau: „Tưởng niệm những người việt Nam tỵ nạn cộng sản đã chết trên đường tìm tự do. Tri ơn nhân dân, chính phủ Đức cùng tất cả những ai đã cứu giúp và thu nhận người Việt tỵ nạn, đặc biệt Dr. Ernst Albrecht, Dr. Rupert Neudeck cùng Ủy Ban Cap Anamur“.

Thêm vào đó, 2 bên mặt Bia còn có Logo hình 2 bàn tay nâng chiếc thuyền trên sóng nước và bên trên là 3 làn khói đỏ và vàng (trông như lá cờ vàng 3 sọc đỏ) thoát ra từ ống khói ghe.

Nghi thức tôn giáo

Kế đến, ban tổ chức đã mời Ts Neudeck, người sáng lập con tàu Cap Anamur lên phát biểu trước sự vỗ tay chào đón nồng nhiệt của người Việt. Ts Neudeck đã cho biết những động lực mà ông đã thực hiện con tàu Cap Anamur vào thời điểm đó (1979), đồng thời ông cũng cho hay Dr. Ernst Albrecht là vị thủ tướng tiểu bang vào thời gian 1979-1982 là người đầu tiên quyết định thu nhận thuyền nhân Việt Nam. Ngoài ra ông cũng đã nhắc tới sự tích cực giúp đỡ của cố thống đốc Johannes Rau (SPD, về sau trở thành Tổng Thống Đức vào năm 1999) đối với NVTN khi còn nắm quyền tại tiểu bang NRW. Ts Neudeck còn đi xa thêm một bước, ông phát biểu: „ Người Việt tị nạn của chúng ta đã góp phần tốt vào xã hội Đức và ông ta đã lên tiếng ngợi khen những cố gắng hội nhập rất tốt của người Việt tị nạn tại Đức, nhất là những người Việt thuộc thế hệ hai và ba“!

Như MC Tôn Vinh cho biết, thay vì sẽ nói chuyện trong hội trường vì còn dư thời gian nên ban tổ chức đã uyển chuyển và mới ông Manfred Schander lên phát biểu. Ông Schander là vị thuyền trưởng con tàu Anja Leonhard mà vào năm 1985 đã cứu vớt hơn 100 thuyền nhân Việt Nam trên biển đông. Ông ta nhắc lại hoàn cảnh thảm thương của người Việt lúc được cứu vớt, tính tuổi trung bình là 18, đa số là đàn ông trong đó có đến 41 trẻ em …

Ban Tổ Chức

Sau đó là phần tặng kỷ vật lưu niệm, dành riêng cho quan khách Đức. Ông Nguyễn Văn Rị, Phó chủ tịch Liên Đoàn Công Giáo Việt Nam tại CHLB Đức đã đại diện ban tổ chức lên trao quà lưu niệm đến ông Uedelhoven, thị trưởng Troisdorf; Ông Trần Văn Các, Hội Người Việt TNCS tại Bremen đã lên tặng quà lưu niệm đến Ts Neudeck; Bà Lý Thị Khiếu, Hội NVTNCS tại Hamburg đã lên tặng hoa cho bà Neudeck; ông Phạm Công Hoàng, Chủ tịch Tổ chức Sinh Hoạt của NV tại CHLB Đức đã lên tăng quà cho ông Manfred Schander, Ông Đinh Kim Tân, Giám đốc đài Radio VNHN tại Âu Châu đã lên tặng hoa cho bà Schander và cuối cùng anh Vương Trí Tín, thư ký của Ủy Ban đã lên tặng hoa cho bà Flugge, phụ trách báo chí thành phố Troisdorf.

Tiếp theo phần trao quà lưu niệm là màn hát bài „ Cám ơn nước Đức, cám ơn nước Đức (nguyên văn: Danke Deutschland, Danke Deutschland) do anh Phạm công Hoàng trình diễn, kết thúc phần I của buổi Lễ Khánh Thành.

Sau phần nghỉ giải lao cũng như để chuẩn bị kéo dài 30 phút, phần II dành riêng cho CĐNVTN tại Đức, được tổ chức từ 15 giờ 30 cho đến 17 giờ cùng ngày. Buổi Lễ Khánh Thành Tượng Bia Tị Nạn dành riêng cho CĐNVTNCS đã được tổ chức đúng theo nghi lễ truyền thống của người Việt Nam. Sau phần chào cờ (cờ vàng của VNCH) là phút mặc niệm tưởng niệm đến thân nhân, bạn bè hay những đồng hương thiếu may mắn đã bỏ mình trên đường vượt biên, vượt biển tìm tự do. Kế đến là phần cắt băng khánh thành do ba vị bô lão đảm nhận trước khi chương trình được tiếp tục với phần cầu nguyện cho quê hương và cho những nạn nhân cộng sản và tri ân những chiến sĩ VNCH đã hy sinh vì chính nghĩa, bảo vệ miền Nam VN trước đây, đúng theo nghi thức Phật giáo và Thiên Chúa Giáo do những vị lãnh đạo tinh thần của hai tôn giáo lớn này do đại đức Thích Thiện Thái, chùa Phật Huệ và sư huynh Hà Đậu Đồng đảm trách và thực hiện trước sự chứng giám của quan khách Việt-Đức hiện diện.

Quang cảnh hội trường

Có tất cả khoảng gần 1500 (một ngàn năm trăm) người về tham dự buổi Lễ khánh Thành Bia Tị Nạn và buổi Hội Ngộ Tri Ân và tiếp tân chính giới Đức được tổ chức rất là trọng thể trong một bầu không khí rất „tình người“ tại hội trường Buergerhaus Troisdorf, sau khi bế mạc Lễ Khánh Thành Bia Tị Nạn. Đêm „Văn Nghệ Tri Ân“ bắt đầu lúc 18 giờ. Chương trình Văn Nghệ được khai mạc bằng nghi thức chào cờ và tế bàn thờ Quốc tổ (vì nhân trong tuần lễ Giổ Tổ Hùng Vương). Sau đó ban tổ chức đã trình chiếu Slide Show nói về thảm trạng tỵ nạn và xây dựng Bia Tỵ Nạn.

Ngoài các tiết mục văn nghệ đặc sắc, rất hấp dẫm gồm ca, vũ, nhạc, kịch do các nghệ sĩ đến từ Bremen, Krefeld, Troisdorf, cùng với 2 ban nhạc Vietmusic (Bonn) và Sao Đêm (Nettetal) thuộc CĐNVTNCS tại Đức biểu diễn, tham dự viên còn được dịp thưởng thức những món ăn thuần túy Việt Nam cũng như ghé thăm các gian hàng sách báo và băng nhạc đã được ban tổ chức chuẩn bị chu đáo để phục vụ đồng huơng tham dự. Đêm Văn Nghệ Tri Ân kết thúc vào lúc 23 giờ cùng ngày, mỗi tham dự viên mang theo tâm trạng riêng khi chia tay …

Để kết thúc bài tóm lược này, chúng tôi xin được nhắc lại là công tác xây dựng Bia Tị Nạn Đức được một uỷ ban gồm 9 người đại diện cho các tổ chức và đoàn thể tại Đức phối hợp thực hiện là các ông Nguyễn văn Rị (phụ trách tài chánh ủy ban), Phạm công Hoàng (Chủ tịch Tổ chức Sinh Hoạt của NV tại CHLB Đức), Huỳnh thanh Hà (Liên Hội NVTNCS tại CHLB Đức),, Nguyễn thanh Văn (chủ tịch Uỷ Ban điều hợp công tác đấu tranh tại Cộng Hoà Liên Bang Đức và cũng là chủ tịch Ủy Ban xây dựng Bia Tị Nạn), Trần văn Các (Hội NVTNCS tại Bremen), Đinh kim Tân (Giám đốc đài Radio VNHN tại Âu Châu), Vũ duy Toại (Hội Văn Hóa và Khoa Học VN), Vương trí Tín (Nhóm Thanh Niên Thiện Chí tại Bonn, đặc trách việc liên lạc với chính giới Đức) và Bà Lý thị Khiếu (Hội NVTNCS tại Hamburg). Phải nói, nhờ sự điều hợp và phối hợp hành động khá nhịp nhàng của Ủy Ban nói trên nên buổi Lễ Khánh Thành Bia Tị Nạn đã thành công mỹ mãn.

Một bó bông hồng để kính tặng ban tổ chức, những mạnh thường quân đã hy sinh công sức và thì giờ đóng góp tích cực trên phương diện điều hợp, vận động, quyên góp tài chánh nhằm mục đích thực hiện xây Bia Tị Nạn tại Đức, cũng như cám ơn quí đồng hương đã hưởng ứng về Troisdorf tham dự Lễ Khánh Thành được tổ chức thành công tốt đẹp vào ngày 28.04.2007, đánh dấu thêm một kỷ niệm khó quên đối với người Việt tị nạn cộng sản nói chung, chưa nói đến chuyện qua sự việc trên, đã được cơ quan truyền thông và báo chí Đức truyền đi sẽ làm cho người Đức chắc chắc sẽ có cái nhìn khác hơn về Cộng Đồng Người Việt Tị Nạn Cộng Sản tại Đức trong tương lai.

· Lê hoàng Thanh và Lý văn Xuân tóm lược (Đức, 30-04-2007)

· Tài liêu tham khảo: theo tin đặc biệt của báo Rhein-Sieg-Anzeiger