ñông Timor BÀu Cº T°ng ThÓng

(Dili - VNN) Hôm 9-4 diÍn ra bÀu cº T°ng thÓng ñông Timor thay th‰ T°ng thÓng Xana Gusmao mãn nhiŒm không tái tranh cº. Các lãnh Çåo chính trÎ quÓc gia nhÕ bé m§i vØa Ƕc lÆp Çang g¥p khûng hoäng chính trÎ và båo Ƕng do m¶t nhóm c¿u chi‰n binh n°i loån. ñ‰n gi© thì cu¶c bÕ phi‰u diÍn ra tÓt, chÜa có vø båo Ƕng nào. Cu¶c bÀu cº ÇÜ®c tæng cÜ©ng an ninh v§i 3.000 cänh sát và binh sï duy trì hòa bình ÇÜ®c Liên HiŒp QuÓc ûy nhiŒm. Có 8 Ùng cº viên tranh gh‰ T°ng thÓng; ông Gusmao không ra tranh cº, ông d¿ ÇÎnh së tranh gh‰ Thû tܧng Ç‹ có cÖ h¶i °n ÇÎnh chính trÎ. Thû tܧng lâm th©i Jose Ramos Horta lúc ÇÀu ÇÜ®c ûng h¶ nÒng nhiŒt nhÜng gi© Çang g¥p cånh tranh ráo ri‰t cûa hai Ùng viên: chû tÎch Çäng Dân Chû ÇÓi lÆp, ông Fernando de Araujo; và m¶t ÇÓi thû khác là chû tÎch Çäng cÀm quyŠn Fretilin, ông Fransisco Guterres. Các nhà quan sát khªi ÇÀu nhÆn ÇÎnh là thû tܧng Ramos Horta së chi‰n th¡ng ngay vòng ÇÀu, nhÜng 7 Ùng viên còn låi l®i døng cº tri Çang bÃt mãn v§i chính phû do Çäng Fretilin ki‹m soát. Các nhà quan sát gi© Çây nghï r¢ng vòng hai së diÍn ra trong tháng së không tái lÆp ÇÜ®c °n ÇÎnh. Khoäng 522.000 cº tri ñông Timor ÇÜ®c g†i Çi bÀu tåi 1,200 ÇÖn vÎ bÀu cº mª cºa lúc 09 gi© sáng 9-4.

ñông Timor Ƕc lÆp tØ Nam DÜÖng næm 1999 sau cu¶c trÜng cÀu dân š, nhÜng quân Ƕi Nam DÜÖng Çã h‡ tr® cho dân quân tåo ra bÃt °n. NhiŠu cänh ÇÓt nhà và gi‰t ngÜ©i xäy ra ngay tåi thû Çô Dili Çã làm 30 ngÜ©i thiŒt mång và 155.000 ngÜ©i phäi bÕ nhà chåy lánh nån. Tình hình tåm °n ÇÎnh khi Liên HiŒp QuÓc quy‰t ÇÎnh gºi 2.500 quân do Úc chÌ huy ljn vùng ÇÃt này duy trì an ninh. Các cu¶c vÆn Ƕng bÀu cº k‰t thúc tuÀn qua v§i các vø Çøng Ƕ gi»a các phe ûng h¶ cûa các Ùng viên Çã làm hàng mÃy chøc ngÜ©i bÎ thÜÖng, Çã khi‰n l¿c lÜ®ng quÓc t‰ phäi can thiŒp.

* Dân ñông Timor s¡p hàng chª bÕ phi‰u.