BÊN LỀ HỘI CHỢ TẾT ĐINH HỢI 2007 TẠI TORONTO
(Bài đưa vào tuyển tập)
Từ Đình Trần bá Đàm

Dẫn nhập: Nguyên thủy hội chợ ở Việt Nam dưới thời Pháp thuộc gọi là “KERMESSE”,(*) được tổ chức vào dịp lễ 14 tháng 7 hàng năm. Đến thời quốc gia tự điển Đào đăng Vĩ dịch là “CHỢ PHIÊN”. Công đồng di, tỵ nạn cộng sản ở hải ngoại gọi là “ HỘI CHỢ”. Trước năm 1975 đến ngày tết Nguyên Đán ở miền nam quốc gia, có tỉnh nhờ Địa phương Quân – Nghĩa Quân – Cảnh Sát Quốc gia bảo đảm được an ninh địa phương. Nên tỉnh trưởng kiêm tiểu khu trưởng cho phép tổ chức vui xuân công cộng. Tổ chức ở dưới xã có nơi gọi là “HỘI LÀNG”, ở trên quận, tỉnh gọi là “HỘI TẾT CỔ TRUYỀN VIỆT NAM ” sát nghĩa, vì đâu có là “ CHỢ BÚA” mua bán. Đây là ty thông tin đề đạt trong buổi họp tổ chức hội chợ được đa số tán thành, mặc dù ở thủ đô Sai gon trên truyền thông, báo chí gọi là chợ phiên. Hội chợ tết Nguyên Đán Đinh Hợi 2007 ở Toronto đã qua đi hơn một tháng, dưới đây là góc độ nhỏ truyện bên lề:
1 - Đại đô thị Toronto kinh tế phát triển có nhiều cơ hội, nên người Việt Nam ở mọi nơi về quy tụ đông. Bởi vậy, bây giờ đến ngày tết Nguyên Đán cổ truyền, phải tổ chức hai  hội chợ mới đáp ứng đủ nhu cầu, năm nay Đinh Hợi 2007 là lần thứ nhì hội chợ được tổ chức hai nơi:
a – Hội người Việt thuê địa điểm ở CNE place automotive building hội chợ vào ngày 10 tháng 02 năm 2007, do tiến sĩ Hồ văn Thừa chủ tịch hội người Việt trưởng ban tổ chức. 
b –VN SHOWTECH INC công ty tư nhân tổ chức hội tết Xuân Tình Thương 2007 ở 6900 Air port Rd Mississauga vào ngày 11 tháng 02 năm 2007, do ông Nguyễn Toản nguyên chủ tịch liên hội thanh thiếu niên Việt Nam Toronto và cựu tổng thư ký hội người Việt đảm nhận trưởng ban tổ chức. Mặc dù làm liên tiếp hai ngày như vậy nhưng đều có đông người đi xem. Căn cứ trên Thời Báo ngày 10 tháng 3 năm 2007, tổ chức Xuân Tình Thương bán được năm ngàn một trăm tám mươi sáu vé (5186). Đã gửi ngân phiếu chín ngàn hai trăm ba mươi sáu Gia Kim $9236), bao gồm cả tiền mạnh thường quân ủng hộ, đến văn phòng trợ giúp công nhân và cô dâu bị ngược đãi ở Đài Loan theo như quảng cáo. Có nêu danh tiểu ban thanh kiểm và sẽ chứng minh trên truyền thông hồi âm của nơi nhận.
2 - Kỳ này Ban Tổ Chức hội chợ nói chung lựa địa điểm thích nghi thuê cao giá. Mướn ca nhạc kịch sĩ nổi danh với số lượng đủ phục vu từ lúc khai mạc cho đến giờ bế mạc. Ra sức vận động mạnh thường quân yểm trợ, dàn dựng công phu tiết mục vui chơi văn hóa cổ truyền, hiện đại  vv... nói chung hơn vượt bậc hội chợ tết trước đây. Phần quảng cáo hội chợ được báo ủng hộ đăng nhiều kỳ, phổ biến trên truyền hình địa phương. Đài truyền hình STBN phỏng vấn ông Nguyễn Toản về mục đích hội chợ và diễn tiến tổ chức. Nhân vật uy tín cộng đồng giúp cổ động hội chợ tết hội người Việt có Linh mục Giu Se Trần Tập giáo xứ các Thánh Tử Đạo Việt Nam và ông Nguyễn văn Tấn chủ tịch Hội Cựu Quân Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa Ontario viết bài đăng trên Thời  Báo.
Về mục đích hội chợ nói chung quảng bá là vui xuân, gìn giữ văn hóa cổ truyền... Tiền lời hội chợ của Hội Người Việt Toronto phục vụ cho lợí ích cộng đồng. Tiền lời của hội Xuân Tình Thương trích ra mỗi vé một Gia Kim, để ủng hộ văn phòng trợ giúp pháp lý công nhân và cô dâu Việt Nam ở Đài Loan bị ngược đãi, do linh mục Nguyễn văn Hùng làm giám đốc điều hành.
3 Thẩm giá phẩm chất đích thực của hội chợ Tết Đinh Hợi năm 2007 phải do đại chúng và các giới chức thẩm quyền. Dưới đây, là cư dân đi xem hội chợ tôi góp ý nêu lên vài tiểu tiết thiếu sót về tổ chức do chủ, khách quan, do không thể tránh được trên thực tế, mà tôi nghe và thấy được để ban tổ chức năm tới tùy nghi. Bởi trình độ giới hạn nếu có điều gì cảm tính sai lầm, nhờ độc giả góp ý, chỉ dẫn. Tôi cảm tạ.
4 -  Tiểu tiết thiếu sót:
a – Kém hướng dẫn sử dụng TTC đi ở cổng chính CNE và xe điện Bathurst nơi nào gần hơn? Đi từ Toronto đến Air Port Rd Mississauga phải lên Subway và đổi xe bus hai lần. Không cắm cờ, làm dấu mũi tên chỉ dẫn tại địa điểm hội chợ, ở trong khu vực rộng có nhiều kiến trúc đa dạng. Làm nhiều người đi xem không rành đường xá, đã phải mất công hỏi thăm, tìm kiếm dưới thời tiết mùa đông lại nhằm ngày âm độ cao, gió to.
b – Hội Người Việt Toronto không thông báo, tự nhiên mở màn trình diễn ca nhạc trước rồi mới cử hành lễ khai mạc sau. Làm cho một số khán giả xôn xao, tưởng là bỏ thủ tục tế tổ, chào cờ, mặc niệm thường lệ. Về biểu tượng Cờ Vàng Ba Sọc Đỏ treo trong hội trường đơn sơ và kém chuẩn bị. Vì  đến giờ khai mạc tôi thấy ông Lê Quang Mẫn hội Sinh Viên Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức Ontario thắc mắc lên hỏi ban tổ chức sao không có cờ vàng. Mới có người mang thêm Cờ Gia nã Đại và Cờ Vàng Ba Sọc Đỏ lên cắm ở hai bên hội trường. Trước sân khấu thấy cắm một hàng ngang cờ phướn, hồi nhớ lễ hội cổ truyền ở Việt Nam nếu trang trí cờ phướn thấy cắm ngoài trời quanh chu vi  khu hành lễ và dọc đường đi kế cận, còn tại chánh điện thờ cờ phướn chỉ có cắm hai bên.
c Tình trạng treo cờ biểu tượng cộng đồng trong hội chợ đã làm một số khán giả thắc mắc, vì thấy  thành viên BanTổ Chức có người ở trong Ủûy Ban Bảo Vệ Cờ Vàng ?
d – Khán giả làm dấu trên hàng ghế bình dân giành chỗ rồi bỏ trống để đi lên đứng gần sân khấu xem, nghe ca, diễn cho rõ, gây tình trạng ghế để không trong lúc người đến sau phải đứng nên than phiền quá!
e – Tiện nghi Washrooms không đáp ứng nhu cầu lúc người đi xem đông cao điểm, phái nam đỡ hơn, còn phái nữ phải xếp hàng lâu bực bội.
f – Có ca sĩ không đến trước để chuẩn bị bài bản, đã khai mạc rồi mà còn đang trên đường di chuyểnï. Khi đến nơi đúng lúc phải ra sân khấu trình diễn nên hấp tấp, lúng túng.
g – Công suất âm thanh, ánh sáng dành cho rạp có chu vi hạn định, nên có thể quá tải cho phạm vi rộng vượt mức, làm ảnh hưởng nghệ thuật trình diễn của ca nhạc kịch sĩ. Có người nói xem đại nhạc hội thấy kém hơn xem băng, đĩa nhạc, chỉ hơn là được nghe nhạc sống và nhìn thấy ca kịch nhạc sĩ, vũ công mộ điệu.
h – Kịch hài do danh hài diễn xuất nhưng là kịch cũ, đã được trình diễn, thâu băng và đĩa, không đáp ứng sự mong đợi.
i – Trong trình diễn giới thiệu có ám chỉ dân Toronto trồng cỏ, giống như đã xẩy ra trong hội chợ tết trước đây. Đối với vấn đề này có người nói là trồng cỏ gồm đủ sắc dân chứ không riêng Việt Nam . Những kẻ làm lén đều phải chấp nhận tù đầy, mất nghiệp. Nếu cảnh sát phát giác là bị bắt còng tay đem bỏ tù, đưa ra tòa xử lãnh án, tịch biên tang chứng hiện vật , tiền mặt vv... trở thành ngân khoản thuộc về nhà nước. Một mùa trồng cỏ bằng ba năm làm, thời gian vào mùa trung bình trên dưới sáu tháng là thu hoạch. Kiếm được nhiều tiền ăn tiêu vung vít, tậu nhà, mua xe đời mới, “Mặn này bỏ nhạt ngày xưa”. Rõ là phạm pháp nhưng so với bọn làm biếng ăn nhờ, lường gạt xã hội từ trình độ bình dân đến trình độ chữ nghĩa, lấy đạo tạo đời v.v., cũng là cùng loại. Tết nhất mà đưa lên sân khấu như vậy là điều mất vui. Người đưa tiền mua vé xem trình diễn nghệ thuật giải trí, vui xuân, chứ không phải để nghe truyện ẩn dụ mỉa mai, do tế nhị tôi không nêu tên người phạm điều này ra đây. 
J – Thức ăn “Fat food’ và thức ăn cổ truyền bán trong hội chợ nói chung có hàng làm khá, giá bán phải chăng. Nhưng cũng có hàng làm đã kém phẩm chất lại còn bán mắc để lời nhiều, vì một năm mới có hội chợ. Cảnh đông người tạo cung không đủ cầu, người đi xem hội lúc đói bụng, khát nước dù ngon dở, đắt rẻ cũng phải mua. Điển hình một lon Coke bán $ 2.00 Gia Kim. Hộp cháo lòng nấu nhừ đổ đầy chén ăn cơm, bán $5 Gia Kim, khi múc đến đáy nồi chỉ còn cháo không lỏng bỏng. Cháo lại nguội không hâm nóng vì cầu chì an toàn khu bán hàng ăn Xuân Tình Thương bị ngắt điện do lạm dụng nên bị quá tải. Nguyên nhân xẩy ra là người đăng ký bán chỉ đóng tiền một ổ cắm điện, nhưng khi sử dụng nối làm hai, ba ổ, đi báo chuyên viên sửa phải khoảng nửa giờ mới đến. 
k – Bài viết cổ động do Ban Tổ Chức hội  chợ Hội Người Việt tự ý viết đăng lên Thời Báo ngày 03 tháng 02 năm 2007. Mở đầu với tư cách là thành viên của cộng đồng người Việt Toronto, nhưng dưới lại ghi danh xưng là chủ tịch Hội Cựu Quân Nhân QLVNCH . Hội cựu quân nhân đồng ý yểm trợ tổ chức hội chợ, nhưng phải để hội viết bài cổ động mới hợp lý, sự việc xẩy ra đã làm một số hội viên có cảm nghĩ là hội đã bị động.
l – Một thiện nguyện viên đi phát truyền đơn cổ động cho cả hai  hội chợ tết tối hôm 4-2-2007 tại một bữa tiệc, đã bị người tổ chức ngăn chặn xé truyền đơn của hội chợ Xuân Tình Thương rồi giải thích:
Chỉ có hội chợ do Hội Người Việt tổ chức mới chính danh cộng đồng, còn hội Xuân Tình Thương là của tư nhân. Thiện nguyện viên này phản ứng thuật sự việc gửi đăng báo nhưng báo không đăng. Nên đem sao ra nhiều bản mang đi phổ biến khắp nơi để giải tỏa ẩn ức. Dư luận phản đối cung cách ỷ mạnh có thái độ ăn hiếp kẻ yếu, là điều cấm kỵ ở xứ lá Phong hiền hòa, vì hậu quả có thể gây thâm thù bạo lực.
m – Đi xem hội chợ của Hội Người Việt Toronto phải trả tiền bãi đậu xe, có người nói không được đọc thông cáo, nên đến nơi mới biết trả giá mắc quá. Nói chung người lái xe khi đậu xe thường tìm mọi cách kiếm chỗ đậu công cộng, để tiết kiệm và khỏi phải đi xa gửi xe, lấy xe. Báo đăng: Tỷ Phú hàng đầu thế giới Bill Gates còn bỏ công đi tìm chỗ đậu xe giá bình dân mới gửi và tỏ bất bình đối với giới chủ vô lương.
5 – Đề nghị:
Những thiếu sót nêu trên dù nan giải hay không nhưng nếu có được một Ban Tổ Chức có ý thức và trách nhiệm quan tâm giải quyết, thì vẫn có thể giảm thiểu, còn thông thường đều có thể giải quyết được, thí dụ:
a - Ban Tổ Chức hội chợ lưu tâm hướng dẫn thật rõ ràng cho người đi xemï dù bằng phương tiện xe nhà hay TTC.
b – Giải thích, thông báo khán giả không được cho một người đến từ sớm để làm dấu xí chỗ ghế ngồi cho gia đình, bạn bè. Vì nếu duy trì lâu ngày trở thành lề thói như không đi trễ không phải người Việt Nam
c - Mướn đặt thêm cầu tiêu rời để ở bên ngoài.
d - Đòi hỏi diễn viên nghệ thuật có mặt ở sân khấu trong thời hạn thích nghi, để ôn tập chuẩn bị bài bản. Thuận tiện cho Ban Tổ Chức sắp xếp chương trình, giảm thiểu tình trạng phải tùy nghi lộn xộn ảnh hưởng đến việc phục vụ khán giả.
e - Lưu ý nhắc người bán hàng ăn trong hội chợ phải lưu tâm phẩm chất và bán giá phải chăng, để hạn chế sự than phiền của người đi xem, một năm mới có một lần.
f – Trong việc trang trí hội trường, đã treo Cờ Vàng Ba Sọc Đỏ biểu tượng cộng đồng thì phải trọng vọng, tránh bị dư luận phê phán là làm lấy lệ, có khả năng gây tình trạng soi mòn. Đề cập thủ đoạn triệt hạ Cờ Vàng biểu tượng của người di tỵ nạn cộng sản, mà kiều vận đã hết sức làm trong mấy thập niên qua nhưng vẫn chưa đạt mục đích. Cờ Vàng vẫn tung bay , còn Cờ Đỏû Sao Vàng thấy ló ra bất cứ nơi nào là bị biểu tình từ vài chục người đến nhiều ngàn người, tìm mọi cách bứng đi như nhổ cỏ dại.
Thực tế, sau trên ba thập niên di tỵ nạn mà tiền nhân đã nói là ở đâu âu đấy, nhìn lại vẫn còn có nhiều người sắt son tin tưởng biểu tượng Cờ Vàng và người Việt lưu vong vì chế độ cộng sản. Lực lượng mặt nổi và tiềm ẩn này có khả năng đóng góp vào công cuộc toàn dân đứng dậy hóa giải chuyên chính. Thành lập thể chế dân chủ, tự do, thống nhất lòng người, đưa đất nước đi lên. Trong nghiệp dĩ Việt Nam ở vị trí chiến lược vùng đông nam Á châu. Giầu tài nguyên nhân lực, nên thường xuyên bị các thế lực ngoại lai lợi dụng khai thác . Lãnh hậu quả là thành phần công, nông, lao động, trí thức lương thiện, chân chất bị khai thác, áp chế, lừa đảo, bóc lột, từ Tàu phù, thực dân đến cộng sản. Hệ lụy đe dọa sự tồn vong của dân tộc đã đi vào đồng dao:
Thằng Tây nó tếch, thằng Tầu nó sang và bây giờ Mỹ đi rồi Mỹ trở lại Việt Nam với mục đích vận động làm đồng minh, rào cản bành trướng Đại Hán. Trong lúc danh ngôn của cố hoàng thân vương quốc Campuchia Sirik Matak thời điểm năm 1975 (ở lại chịu chết) vẫn còn ám ảnh những người yêu nước khi phải kết thân với Mỹ!
Hiện tình Việt Nam là nước nhỏ phải chịu ảnh hưởng của các quyền lực trên thế giới:  Mỹ, Nga, Trung Cộng, Aâu Châu và tôn giáo, phải trí tuệ uyển chuyển thích ứng, hoà nhập mới sống còn và tiến lên. Đối phó với thực thể này chỉ có chế độ dân chủ tự do, hợp nhất quốc nội, hải ngoại và lòng người thì mới đủ khả năng. Không phải là chế độ chuyên chính và khuynh hướng hưởng thụ ích  kỷ, quên đi thân phận dân tộc  bị trị.  Có người biện minh buông thả không quan tâm thế sự. Có người biến chất mang tâm địa bài bác Cờ Vàng nhưng che đậy, chỉ kín đáo thể hiện dưới mọi hình thức khi gặp cơ hội điển hình:
Là dân di, tỵ nạn khi tổ chức sinh hoạt cộng đồng, có vài kẻ vẫn nêu lên lý do để không treo cờ (đặc biệt bọn hòa hợp hòa giải). Gần đây có xẩy ra trường hợp treo cờ nhưng không chào cơ ø(chúng ta cần lưu ý các trường hợp này để làm cho tốt hơn). Có người âm thầm, có người nói dứt khoát từ bỏ Việt Nam và nhận nơi đây là quê hương. Giới này tỏ ra thẳng thắn hơn người xanh vỏ đỏ lòng, lợi dụng Cờ Vàng toan tính cho bước đi riêng.
g - Về làm hội chợ, dư luận đại chúng nói nếu là tư nhân thì lời ăn lỗ chịu, còn nhân danh cộng đồng huy động thiện nguyện, đoàn thể phối hợp, yểm trợ từ mọi phía, thì chi thu kế toán nguyên tắc là đương nhiên. Nhưng về phía cộng đồng làm sao công khai mang tính thuyết phục, để cư dân tin tưởng tâm khẩu phục người dấn thân đảm trách việc xã hội vì lợi ích chung thiết thực.
Tính ước lệ,  tính thực tế hữu xạ tự nhiên hương ?
Từ Đình Trần bá Đàm
Hội viên Hội Cựu Quân Nhân QLVNCH Ontario