ViŒt Nam Không M§i NhÜ NgÜ©i Ta Tܪng

Wall Street Journal (Ngày 30-3-2007)

Phong trào dân chû tåi ViŒt Nam s¡p k› niŒm m¶t næm ngày công bÓ Tuyên Ngôn Dân Chû và Nhân QuyŠn ViŒt Nam và hình thành cûa phong trào dân chû m§i xuÃt hiŒn. Vì vÆy, ch‰ Ƕ Hà N¶i Çang ti‰n hành m¶t chi‰n dÎch Çàn áp chính trÎ ÇÓi v§i nh»ng nhà hoåt Ƕng dân chû, và næm trong sÓ h† phäi ra tòa hôm nay. NŠn kinh t‰ cûa ViŒt Nam ti‰p tøc phát tri‹n, nhÜng vŠ khía cånh chính trÎ thì không có gì m§i ÇÓi v§i nh»ng nhà lãnh Çåo Çäng C¶ng Sän.

Câu chuyŒn này b¡t ÇÀu cách Çây m¶t næm vŠ trܧc khi ViŒt Nam ÇÙng trܧc ngÜ«ng cºa Ç‹ trª thành h¶i viên cûa T° ChÙc ThÜÖng Måi Th‰ Gi§i và Çang chuÄn bÎ Ç‹ t° chÙc H¶i NghÎ ThÜ®ng ñÌnh APEC vào tháng 11 næm 2006. Vào th©i Çi‹m Çó, chính quyŠn Çã nhË tay ÇÓi v§i nh»ng nhà ÇÓi kháng Ç‹ tåo hình änh tÓt ÇËp cûa mình trܧc khi T°ng ThÓng Bush và nh»ng nhà lãnh Çåo th‰ gi§i ljn ViŒt Nam tham d¿ ThÜ®ng ñÌnh APEC.

Nh»ng nhà ÇÓi kháng Çã tÆn døng cÖ h¶i này. Vào ngày 6 tháng TÜ næm 2006, 116 ngÜ©i Çã kš tên vào thÌnh nguyŒn thÜ Çòi hÕi phäi chÃm dÙt ch‰ Ƕ Ƕc Çäng và khuy‰n khích nh»ng Çäng phái chính trÎ Çang hoåt Ƕng bí mÆt hãy hoåt Ƕng công khai. L©i khuy‰n khích này Çã ÇÜ®c Çáp Ùng vào ngày 8 tháng TÜ v§i s¿ công bÓ cûa m¶t tuyên ngôn Çòi hÕi t¿ do cæn bän cho nhân dân ViŒt Nam .

Trong næm vØa qua, tuyên ngôn này Çã làm näy nª m¶t phong trào dân chû v§i tên là KhÓi 8406. Thông ÇiŒp gºi t§i nhà cÀm quyŠn C¶ng Sän rÃt rõ: ViŒt Nam bÎ cai trÎ bªi m¶t ch‰ Ƕ Ƕc Çäng, nhÜng ViŒt Nam không còn là quÓc gia Ƕc Çäng.

Sau khi trª thành h¶i viên cûa WTO, và nh»ng nhà lãnh Çåo th‰ gi§i Çã r©i ViŒt Nam sau khi ThÜ®ng ñÌnh APEC chÃm dÙt, chi‰n dÎch Çàn áp Çã b¡t ÇÀu vào ngày 16 tháng Hai næm 2007, ngày này cÛng là Çêm Giao ThØa. S¿ Çàn áp cûa chính quyŠn Çã nh¡m vào thành viên cûa nh»ng t° chÙc nhÜ: Liên Minh Dân Chû và Nhân QuyŠn tåi ViŒt Nam , ñäng Dân Chû Nhân Dân và U› Ban Nhân QuyŠn ViŒt Nam . Møc sÜ NguyÍn Công Chính và phu nhân Çã tØng bÎ Çánh ÇÆp bªi công an khi ông bÎ b¡t. Vài nhà ÇÓi kháng Çã bÎ b¡t gi» và thÄm tra trong nhiŠu ti‰ng ÇÒng hÒ và sau Çó ÇÜ®c trä t¿ do, nhÜng m¶t sÓ khác thì bÎ giam gi» vô th©i hån. NhiŠu nhà ÇÓi kháng Çã bÎ quän ch‰ tåi gia ho¥c bÎ Çe d†a, m¶t sÓ khác bÎ giam gi» và thân nhân vÅn không ÇÜ®c bi‰t tung tích cûa h†.

Nh»ng hành Ƕng båo tàn cûa Hà N¶i Çã lan ljn luÆt sÜ Lê QuÓc Quân khi ông bÎ b¡t vào ngày 8 tháng 3 næm 2007, bÓn ngày sau khi trª vŠ ViŒt Nam sau khi hoàn tÃt chÜÖng trình h†c b°ng ÇÜ®c bäo tr® bªi QÛy H‡ Tr® Dân Chû có trø sª Ç¥t tåi Washington D.C, nÖi mà ông Quân Çã träi qua môt th©i gian h†c tÆp và nghiên cÙu vŠ vai trò cûa xã h¶i công dân trong nh»ng nŠn dân chû Çang hình thành. Ông Carl Gershman, Chû TÎch cûa QuÏ H‡ Tr® Dân Chû Çã tuyên bÓ vŠ viŒc luÆt sÜ Quân bÎ b¡t nhÜ sau; "ñây là m¶t s¿ xúc phåm l§n lao cûa ViŒt Nam ÇÓi v§i Hoa Kÿ khi h† xách nhiÍu và b¡t gi» nh»ng h†c viên vØa hoàn tÃt chÜÖng trình trao Ç°i công dân dܧi s¿ bäo tr® cûa QuÓc H¶i và B¶ Ngoåi Giao Hoa Kÿ."

Giáo H¶i Công Giáo cÛng là møc tiêu cûa chi‰n dÎch Çàn áp. Chi‰n dÎch Çàn áp b¡t ÇÀu trong tháng Hai næm 2007, khªi s¿ v§i cu¶c khám xét nÖi cÜ trú cûa Linh Møc NguyÍn Væn Lš, sáng lÆp viên cûa KhÓi 8406. Nhà cÀm quyŠn Çã di chuy‹n Linh Møc Lš ljn m¶t giáo xÙ hÈo lánh. Linh Møc NguyÍn Væn Lš và bÓn nhà hoåt Ƕng dân chû khác, gÒm m¶t phø n» 21 tu°i, m¶t giáo viên và m¶t th® ÇiŒn, së bÎ Çem ra toà Ç‹ ÇÓi diŒn cái g†i là "công lš" cûa nhà cÀm quyŠn CS ViŒt Nam .

ñàn áp chính trÎ là trò cÛ ÇÓi v§i chính quyŠn ViŒt Nam . NhÜng làn sóng Çàn áp chính trÎ lÀn này Çáng chú š vì nó Çã xäy ra khi ch‰ Ƕ Hà N¶i Çã dành nguyên cä m¶t næm Ç‹ tåo hình änh "m§i" cûa mình ÇÓi v§i th‰ gi§i. Tuy nhiên, trong s¿ kiŒn này cÛng tiŠm Än m¶t ÇiŠu tích c¿c: bªi vì Hà N¶i ngày càng trª lên nhåy cäm v§i hình änh cûa h† ÇÓi v§i th‰ gi§i bên ngoài, và bªi vì h† Çang tìm nguÒn ÇÀu tÜ tØ ngoåi quÓc, vì vÆy mà th‰ gi§i t¿ do có sÙc änh hܪng Çáng k‹. Kinh nghiŒm cho thÃy Hà N¶i rÃt nhåy cäm trܧc áp l¿c quÓc t‰.

Trong næm 2004, chính quyŠn Hoa Kÿ liŒt kê ViŒt Nam trong danh sách "Nh»ng QuÓc Gia CÀn Quan Tâm" vì nh»ng thành tích vi phåm t¿ do tôn giáo Çã làm cho Hà N¶i xÃu h°. Nhà cÀm quyŠn ViŒt Nam Çã giäm thi‹u nh»ng vi phåm n¥ng nŠ nhÃt cûa h† nhÜ là viŒc h† chÃm dÙt viŒc ép tín h»u cûa giáo h¶i Tin Lành Tåi Gia phäi tØ bÕ Çåo và giáo h¶i. Ngoài ra, Hà N¶i còn Çi m¶t bܧc xa hÖn là Çã kš hiŒp ܧc v§i Hoa Kÿ vào tháng 5 næm 2005 Ç‹ hÙa së không Çàn áp. ñ‹ thܪng ViŒt Nam , Hoa Kÿ Çã rút tên ViŒt Nam ra khÕi danh sách "Nh»ng QuÓc Gia CÀn Quan Tâm" trܧc ThÜ®ng ñÌnh APEC.

Nh»ng nhà lãnh Çåo th‰ gi§i m¶t lÀn n»a b¡t ÇÀu quan tâm ljn cu¶c tranh ÇÃu cûa nh»ng nhà ÇÓi kháng tåi ViŒt Nam . B¶ Trܪng Ngoåi Giao Hoa Kÿ Condoleezza Rice Çã ÇŠ cÆp ljn vÃn ÇŠ này khi ti‰p Çón b¶ trܪng ngoåi giao cûa ViŒt Nam tåi Washington D.C. M¶t sÓ dân bi‹u QuÓc H¶i Hoa Kÿ cûa lÜ«ng Çäng Çã ÇŒ nåp m¶t nghÎ quy‰t g¡n liŠn quan hŒ cûa Hoa Kÿ v§i "s¿ tuân thû luÆt pháp và tôn tr†ng t¿ do ngôn luÆn và tôn giáo" cûa ViŒt Nam.

Tåi Âu Châu, m¶t nhóm dân bi‹u QuÓc H¶i Thøy ñi‹n Çã ljn ViŒt Nam và g¥p g« thân nhân cûa nh»ng nhà ÇÓi kháng hiŒn bÎ cÀm tù. Khi phái Çoàn ngoåi giao cûa Vatican ljn ViŒt Nam vào tháng này, trܪng phái Çoàn Çã ÇŠ cÆp ljn trÜ©ng h®p cûa Linh Møc NguyÍn Væn Lš v§i lãnh Çåo ViŒt Nam . Nh»ng nhà hoåt Ƕng nhân quyŠn tåi Âu Châu Çã báo cáo vŠ s¿ quan tâm cûa nh»ng thành viên cûa Liên Minh Âu Châu. Duy nhÃt chÌ có m¶t cÖ quan quÓc t‰ vÅn tránh né không ÇŠ cÆp ljn nh»ng Çàn áp tåi ViŒn Nam là Liên HiŒp QuÓc, nÖi mà ViŒt Nam hiŒn Çang ÇÜ®c ÇŠ cº làm h¶i viên cûa H¶i ñÒng An Ninh niên khóa 2008-2009.

Trong tuÀn qua, Hà N¶i Çã nhÜ®ng b¶ trܧc áp l¿c và Çã thông báo r¢ng h† së chÃm dÙt không quän ch‰ tåi gia nh»ng nhà ÇÓi kháng vô th©i hån khi không ÇÜ®c xét xº bªi toà án. Hành Ƕng quän ch‰ tåi gia là sª trÜ©ng cûa nhà cÀm quyŠn ViŒt Nam vì h† có th‹ cô lÆp m¶t cách h»u hiŒu nh»ng nhà ÇÓi kháng mà vÅn có th‹ tránh tåo s¿ chú š cûa công chúng. Chính sách m§i này có vÈ nhÜ Çây là hÆu quä cûa áp l¿c tØ bên ngoài. Vào tháng 9, m¶t bän phân tích cûa chính quyŠn cho thÃy r¢ng viŒc áp døng qui ch‰ quän ch‰ tåi gia "có nhiŠu gi§i hån trong phåm vi h¶i nhÆp quÓc t‰."

Næm nhà hoåt Ƕng dân chû ViŒt Nam së phäi ra trܧc toà án v§i s¿ vu cáo r¢ng h† gây mÃt an ninh quÓc gia khi h† Çòi hÕi nh»ng quyŠn t¿ do cæn bän mà ÇÓi v§i công dân cûa nh»ng quÓc gia t¿ do là rÃt thông thÜ©ng. Vì tÃt cä nhân dân ViŒt Nam Çang khát v†ng t¿ do, nh»ng nhà hoåt Ƕng dân chû này xÙng Çáng ÇÜ®c s¿ ûng h¶ cûa th‰ gi§i t¿ do.