Hai Nhà TriŒu Phú Kÿ Lå

Nguyên ñ‡

Tôi quen hai nhà triŒu phú kÿ lå. Tôi chÌ dám nói là quen thôi, chÙ không dám g†i là bån, m¥c dù tôi vÅn g†i tên h† ho¥c Çùa gi«n v§i h† n‰u không nói là h¢ng ngày thì ít ra cÛng h¢ng tuÀn. Tôi Çoán kÎch gia Pháp Molière cÛng Çã g¥p hay bi‰t ljn nh»ng ngÜ©i nhÜ th‰ khi ông vi‰t tác phÄm NgÜ©i Hà TiŒn (L Avare), ngÜ©i giàu có vàng båc ÇÀy nhà nhÜng v® con phäi chÎu lånh lëo trong nh»ng tháng giá Çông.

Tôi ch£ng phäi thêm th¡t câu chuyŒn cho hoa hoè hoa sói vì chuyŒn cûa hai nhà triŒu phú kÿ lå này t¿ nó Çã Çû ly kÿ rÒi, cÛng ly kÿ nhÜ nh»ng chuyŒn Çæng trên báo hay trên Çài truyŠn hình nh»ng næm trܧc Çây có nh»ng ngÜ©i vô gia cÜ ch‰t cóng mà trong bao ny lông l§n cûa h† chÙa ÇÀy nh»ng t© 1, 5, 10 ÇÒng vo vøn lên t§i cä mÃy træm ngàn MÏ kim. Nh»ng ngÜ©i tôi së k‹ th¿c s¿ có båc triŒu trong ngân hàng chÙ không phäi tiŠn trong chÙng khoán hay cÃt kÏ trong xó xÌnh nào Çó. M¶t ngÜ©i Çã ch‰t rÒi thì tôi m§i bi‰t ông ta là m¶t triŒu phú, còn m¶t ngÜ©i hiŒn vÅn còn sÓng và làm viŒc h¢ng ngày v§i tôi. Không bi‰t tôi nên vi‰t là tôi làm viŒc v§i m¶t nhà triŒu phú hay m¶t nhà triŒu phú làm viŒc v§i tôi cho ra vÈ oai vŒ Çây n»a. Nói th‰ cho vui thôi, chÙ làm viŒc v§i ai thì cÛng th‰, Çâu phäi lÃy tên, tiŠn båc cûa ngÜ©i khác mà vinh vang cho mình ÇÜ®c phäi không?

Các Çây vài næm, khi tôi còn chân ܧt chân ráo, trên ÇÃt MÏ, vØa Çi h†c vØa Çi làm, tôi thuê nhà ª gÀn trÜ©ng Çåi h†c. Nhà tôi ª gi»a nhà m¶t vÎ giáo sÜ Pháp væn vØa là chû nhà vØa là thÀy dåy h†c và bån cûa tôi ª ñåi H†c và nhà cûa ngÜ©i triŒu phú kÿ lå. Khu nhà ª tuy cÛ và bên ngoài không có vÈ sang tr†ng nhÜng rÃt nên thÖ vì nh»ng cây phong già m†c ven ÇÜ©ng lá xanh um vào mùa xuân mùa hå, sang mùa thu thì Ç°i màu thÆt ÇËp, muà Çông låi có tuy‰t džng trên nh»ng cành khô, có khi Çóng bæng lóng lánh ánh m¥t tr©i trong ch£ng khác gì ÇÜ©ng dÅn vào xÙ thÀn tiên trong c° tích. Ÿ khu này ngoài ông triŒu phú Carver v§i giáo sÜ Fullerton, ngÜ©i chû nhà tôi thuê v§i giá rÈ, có lë vì vÎ giáo sÜ muÓn giúp Ç« h†c trò nghèo Ƕc thân chÎu khó nhÜ tôi æn h†c, còn có nhiŠu giáo sÜ khác n»a.

Ông Carver sÓng m¶t mình lûi thûi ra vào, h¢ng ngày ngÒi trܧc nhà chÖi Çùa v§i m¶t con két xanh nhÓt trong lÒng. Tôi cÛng có thú chÖi chim nhÜ ông nên làm quen nói chuyŒn rÃt dÍ dàng, m¥c dù tôi chÌ nuôi mÃy con chim hoàng oanh và mÃy con chim manh manh thôi. Chim hoàng oanh hót ca m‡i sáng thÆt vui, còn chim manh manh chim chíp tÓi ngày, nhÜng có cái vui là chúng ÇÈ, Ãp trÙng và sinh con nhanh ghê l¡m. Tôi nuôi chim cho vui thôi, chÙ ch£ng bán bung gì cä, lâu lâu khi chim Çû cánh Çû lông, bi‰t æn m¶t mình thì tôi låi mua lÒng, mua håt cÕ, bÕ tØng c¥p chim trÓng chim mái vào rÒi cho các cháu tôi hay mÃy trÈ em ngÜ©i ViŒt trong vùng. Ông Carver kÿ lå l¡m! H¢ng tuÀn xe rác t§i lÃy rác Çi Ç°, ông ta cÙ ÇÜa rác rܪi bÕ qua phía nhà tôi. Ban ÇÀu, tôi ch£ng hÕi làm gì? Sau Çó tôi hÕi sao ông không bÕ phía nhà ông mà tÓn công qua phía bên tôi vÆy? Ông nói ông không muÓn m‡i tháng phäi Çóng thêm tiŠn cho xe Ç° rác. Ông xin phép tôi cho ông bÕ rác chung v§i tôi, tôi cÜ©i ÇÒng š vì dù sao tiŠn Ç° rác Çã gÒm trong tiŠn thuê nhà rÒi. M¶t hôm tr©i mÜa l§n bÎ trÛng xuÓng làm thûng mái nhà, nܧc mÜa d¶t vào nhà, ông phäi lÃy xô chÙa cho khÕi ܧt nŠn rÒi Çem ra ngoài Ç°. RÒi mùa Çông t§i, ông n¢m ch‰t trong nhà mÃy ngày thì tôi và h¢ng xóm m§i bi‰t. SÓ là giáo sÜ Fullerton Ç‹ š và khi không trông thÃy ông mÃy ngày Çâm ra nghi ng© bèn g†i sª cänh sát. Giáo sÜ Fullerton, vì là hàng xóm láng giŠng lâu næm, Çã ÇÜ®c chÌ ÇÎnh làm NgÜ©i Thi Hành Di Chúc (executor) trong Di Chúc CuÓi Cùng cûa ông Carver.

Trong Di Chúc cuÓi cùng, ông Carver chÌ ÇÎnh giáo sÜ Fullerton làm ngÜ©i Thi Hành Di Chúc chia gia sän cho các cháu cûa ông Çã mÃt liên låc cä bao nhiêu næm vì ông không v® không con. Sau cä gÀn sáu tháng tr©i tìm ki‰m, bÓn ngÜ©i cháu, con cûa anh ông, ÇÜ®c chia m‡i ngÜ©i 500 ngàn MÏ Kim, còn låi 800 ngàn trä tiŠn cho ti‹u bang, luÆt sÜ Çã mÃt công tìm ki‰m. Th‰ ÇÃy! Có phäi là kÿ lå không, khi ch‰t tiŠn trong ngân hàng có gÀn 3 triŒu mà khi sÓng không có tiŠn trä tiŠn Ç° rác, sºa nhà!

ChuyŒn cûa ngÜ©i bån triŒu phú tên Antonio Diaz, gÓc MÍ Tây CÖ, cùng làm viŒc v§i tôi låi càng kÿ lå hÖn n»a. Trong sª ai cÛng bi‰t ông giàu, nhÜng không ít ai bi‰t ông giàu c« nào hay vŠ thân th‰ ông hÖn tôi ngoåi trØ anh ru¶t cûa ông, là x‰p cûa tôi. Trong túi Antonio lúc nào cÛng có 20 ngàn båc giÃy 100 và hai chøc. CÙ m‡i tuÀn, chúng tôi lãnh lÜÖng vào thÙ næm. Antonio thu cä chøc ngân phi‰u hãng trä tiŠn trên dܧi 1000 MÏ Kim cho m‡i nhân viên và trä tiŠn m¥t cho h†, chÌ gi» sÓ xu lÈ mà thôi. Ai cÛng vui vÈ s¤n sàng trä cao nhÃt là 99 xu thay vì phäi chåy ra ngân hàng. Tôi nói v§i Antonio, "Sao ông mang nhiŠu tiŠn trong ngÜ©i vÆy? B¶ không s® cܧp giÆt sao?" Ÿ thành phÓ tôi ª næm ngoái có ngÜ©i bÎ Çâm chÌ vì 20 MÏ kim chÙ ÇØng nói t§i 20 ngàn ÇÒng. Antonio nói låi:

- Mày Çiên thì có! Ai mà giÆt tao?

Mà thÆt, nhìn bên ngoài ông, không ai có th‹ nói ông là nhà triŒu phú! Ông Çi làm m¥c ÇÒng phøc do hãng cung cÃp, xong viŒc ông låi t§i hãng xe chª ngÜ©i sang tr†ng Limosine Services, m¥c ÇÒng phøc tài xe lái xe ÇÜa khách t§i khuya. Ông æn uÓng cÛng tÀn tiŒn, n‰u không dám nói là hà tiŒn. M¶t hôm gi© æn trÜa, ông hÕi tôi có ra Burger King không. Tôi nói n‰u ông muÓn ra thì tôi chª Çi. Ông vào trܧc khi tôi Çóng cºa xe. Ông mua m¶t ° whopper (bánh mì thÎt nܧng vÌ l§n hÖn burger), xin m¶t ly nܧc lånh, chÙ không mua cä whopper meal gÒm khoai tây chiên, whopper và m¶t ly nܧc ng†t nhÜ tôi. ChuyŒn Çó cÛng thÜ©ng thôi, nhÜng khi ông móc trong túi ra mi‰ng phô mai rÒi bÕ vào bánh whopper cûa ông làm tôi tÙc cÜ©i hÕi:

- Ông làm gì th‰?

- Tôi m§i ti‰t kiŒm hÖn 30 xu Çó, mua whopper v§i phô mai phäi tÓn thêm 40 xu, trong khi tôi mua cä gói phô mai này gÒm 16 mi‰ng phô mai có 79 xu thôi!

ñúng là vua "hiŠn tå"! Tôi Çùa v§i Antonio vì ông không hi‹u ti‰ng ViŒt:

- TØ nay tôi có th‹ g†i ông là ˆn TÓn không vì g†i Antonio dài quá tÓn hÖi tôi.

- G†i An tôn, Antonio hay Tony cÛng ÇÜ®c.

Th¿c s¿ tôi muÓn ám chÌ ông là ông S® ˆn TÓn TiŠn thôi chÙ tôi có s® tÓn nܧc mi‰ng khi g†i tên ông Çâu.

Có lÀn ông quá giang xe tôi ra ngân hàng Ç°i tiŠn. Ông Çem m¶t chÒng ngân phi‰u cûa nhiŠu ngÜ©i Ç°i ra tiŠn m¥t. Cô thu ngân hÕi ông có trÜÖng møc ª ngân hàng không, rÒi hÕi giÃy t©, không chÎu Ç°i tiŠn ngay cho ông. Ông Diaz trØng m¡t nhìn hÕi l§n:

- Cô là nhân viên m§i cûa nhà bæng này phäi không? Cô không bi‰t tôi sao? Tôi cÀn g¥p ông giám ÇÓc cûa ngân hàng ngay!

Ông giám ÇÓc nghe g†i và nói có Antonio Diaz cÀn g¥p ông, chåy t§i xin l‡i và nói v§i cô thu ngân tØ nay ông Diaz cÀn gì, Ç°i bao nhiêu ngân phi‰u thì cÙ Ç°i ngay cho ông sau khi ki‹m tra giÃy t© vì ông là V.ÎP cûa nhà bæng này.

- M¶t khách hàng rÃt qúi, rÃt quí, m¶t ngÜ©i rÃt quan tr†ng cûa ngân hàng chúng ta.

M¶t hôm khi ngÒi trò chuyŒn v§i x‰p cûa tôi, ông Ãy hÕi tôi làm sao rû em ông Çi chÖi Çi. Tôi k‹ chuyŒn Çi æn, và Çi ngân hàng, tính cách vui thôi. Ông x‰p tôi nói:

- H¡n vÆy Çó! H¡n không bi‰t xài tiŠn! H¡n có båc triŒu ÇÃy mà ch£ng dám xài ÇÒng nào! TiŠn h¡n Ç‹ ª tÃt cä các ngân hàng trong thành phÓ này Çó, nhà bæng nào cÛng bi‰t m¥t h¡n và s® h¡n rút tiŠn ra chÙ ch£ng chÖi Çâu.

RÒi ông k‹ cách Çây hÖn mÜ©i næm Antonio bÎ tai nån lúc làm ÇÜ©ng rÀy xe lºa bÎ mÃt mÃy ngón tay và thÜÖng tÆt cánh tay phäi, hãng ÇÜ©ng rÀy Çã trä Antonio Çúng m¶t triŒu MÏ Kim mà h¡n ch£ng dám xài m¶t xu, ÇÜa gªi phân tán các ngân hàng ª Hoa Kÿ và MÍ Tây CÖ, rÒi Çi làm thêm hai viŒc tØ Çó ljn gi©, v® con nhà cºa không có! Gia tài chÌ có m¶t chi‰c xe cà t¶c cà tàng cÛ rích cÛ rÖ. Tôi hÕi:

- Th‰ Antonio ngû ª Çâu? Ông Ãy ª v§i gia Çình ông?

- Không, h¡n ngû ª trong nhà chÙa máy c¡t cÕ cûa ngÜ©i quen ª thành phÓ này, tôi nói h¡n vŠ ª v§i tôi vì hiŒn gi© chÌ có hai v® chÒng tôi sÓng ª m¶t cæn nhà r¶ng rãi t§i 5 phòng ngû, không phäi trä tiŠn thuê gì cä mà h¡n nói sao, bån bi‰t không?

- Då không!

- H¡n nói tÓn tiŠn xæng vì tôi ª cách Çây 45 phút!

ThÆt là ông triŒu phú Antonio Çang m¡c cæn bŒnh hiŠn tå trÀm kha rÒi, ch£ng bi‰t ông phäi có bao nhiêu m§i Çû, v® con thì không có, nhà cºa cÛng không, tiŠn båc thì nhiŠu mà ch£ng dám xài. Tôi Çoán m†i ngÜ©i nhÜ tôi dù ch£ng giàu có gì nhÜng cÛng giàu hÖn nh»ng nhà triŒu phú tôi vØa k‹ vì chúng ta không ít thì nhiŠu cÛng hi‹u câu nói tính cách tri‰t lš cûa cø NguyÍn Công TrÙ:

Tri túc tiŒn túc, Çãi túc, hà th©i túc,

Tri nhàn tiŒn nhàn, Çãi nhàn, hà th©i nhàn?

[ Bi‰t Çû là Çû, Ç®i cho Çû thì bao gi© m§i Çû. Bi‰t nhàn là nhàn, Ç®i cho nhàn thì bao gi© m§i nhàn?]

ñâu cÀn phäi bon chen, hà tiŒn quá vì khi n¢m xuÓng cÛng chÌ có vài thܧc ÇÃt làm mÒ chôn thôi. Hãy sÓng cho hay, cho ÇËp, cho thoäi mái, và h»u ích cho nhân loåi.