Trận đánh Tết Mậu Thân 1968

Trận đánh Tết Mậu Thân 1968

1. Tổng quan
Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968 là một chiến dịch quân sự quy mô lớn do Quân đội Nhân dân Việt Nam (QĐNDVN) và Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam (MTDTGPMNVN) thực hiện. Chiến dịch diễn ra trong dịp Tết Nguyên Đán (từ ngày 30 tháng 1 đến tháng 3 năm 1968), với mục tiêu tấn công đồng loạt vào các thành phố, căn cứ quân sự, và cơ sở chính trị quan trọng của Việt Nam Cộng Hòa (VNCH).

Cuộc tấn công này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong Chiến tranh Việt Nam, gây chấn động lớn đối với cả VNCH và Hoa Kỳ.

2. Bối cảnh

• Chiến lược của miền Bắc: Sau nhiều năm chiến đấu ở miền Nam, miền Bắc quyết định mở một chiến dịch tấn công lớn nhằm làm thay đổi cục diện chiến tranh. Cuộc tấn công được lên kế hoạch dựa trên niềm tin rằng lực lượng cách mạng sẽ kích động được một cuộc nổi dậy toàn dân ở miền Nam, dẫn đến sự sụp đổ của chính quyền VNCH.

• Chiến lược của VNCH và Hoa Kỳ: Trước Tết Mậu Thân, Hoa Kỳ và VNCH tin rằng quân Giải phóng đã suy yếu sau nhiều năm chịu tổn thất nặng nề. Sự bất ngờ của chiến dịch Mậu Thân cho thấy sự đánh giá sai lầm này.

3. Diễn biến chính

• Giai đoạn 1: Tấn công đồng loạt (30/1–3/2/1968)
  Vào đêm Giao thừa, hơn 80.000 binh sĩ QĐNDVN và quân Giải phóng đồng loạt tấn công vào hơn 100 thị trấn, thành phố và căn cứ quân sự trên khắp miền Nam, bao gồm Sài Gòn, Huế, Đà Nẵng, và các tỉnh lỵ.

  • Tại Sài Gòn, các mục tiêu quan trọng như Dinh Độc Lập, Tòa Đại sứ Mỹ, và Đài phát thanh bị tấn công.
  • Tại Huế, quân Giải phóng chiếm giữ thành phố trong 26 ngày, tiến hành các cuộc giao tranh ác liệt với lực lượng VNCH và Hoa Kỳ.

• Giai đoạn 2: Phản công của VNCH và Hoa Kỳ (tháng 2–3/1968)
  Sau những bất ngờ ban đầu, lực lượng VNCH và Hoa Kỳ nhanh chóng tổ chức phản công.

  • Quân đội Mỹ và VNCH sử dụng pháo binh, không quân, và lực lượng bộ binh để chiếm lại các khu vực bị mất.
  • Tại Huế, cuộc giao tranh kéo dài gần một tháng, với nhiều tổn thất nặng nề cho cả hai bên.

• Giai đoạn 3: Chấm dứt chiến dịch
  Đến tháng 3 năm 1968, quân miền Bắc và quân Giải phóng rút lui sau khi chịu tổn thất lớn, nhưng chiến dịch đã để lại những tác động sâu sắc về chính trị và tâm lý.

4. Kết quả

• Kết quả quân sự:

  • VNCH và Hoa Kỳ chiếm lại tất cả các khu vực bị tấn công.
  • Quân miền Bắc và quân Giải phóng chịu tổn thất nặng nề với hàng chục nghìn người chết, bị thương, hoặc mất tích.

• Kết quả chính trị và tâm lý:

  • Đối với VNCH và Hoa Kỳ: Dù chiến thắng về mặt quân sự, cuộc tấn công Tết Mậu Thân làm lộ rõ sự mong manh của chính quyền VNCH và khiến người dân Mỹ mất niềm tin vào chiến tranh Việt Nam.
  • Đối với miền Bắc: Dù chịu tổn thất lớn, chiến dịch đã chứng minh khả năng tấn công bất ngờ và làm lung lay quyết tâm của Hoa Kỳ trong việc tiếp tục can thiệp vào chiến tranh Việt Nam.

5. Phân tích chiến dịch Tết Mậu Thân

a. Thành công của miền Bắc:

• Tạo yếu tố bất ngờ: Cuộc tấn công diễn ra trong dịp Tết, khi có thỏa thuận ngừng bắn tạm thời, khiến VNCH và Hoa Kỳ bị bất ngờ hoàn toàn.
• Gây áp lực tâm lý: Những hình ảnh từ cuộc tấn công, đặc biệt là tại Sài Gòn và Huế, đã gây chấn động dư luận quốc tế, đặc biệt là công chúng Mỹ.

b. Hạn chế và thất bại:

• Tổn thất quân sự lớn: Quân miền Bắc và quân Giải phóng không đạt được mục tiêu kích động một cuộc nổi dậy toàn dân, mà ngược lại còn chịu tổn thất nghiêm trọng.
• Mất sự ủng hộ dân sự: Một số cuộc tấn công làm tổn hại nghiêm trọng đến cơ sở hạ tầng và dân thường ở miền Nam, gây phản ứng tiêu cực từ người dân địa phương.

c. Phản ứng của VNCH và Hoa Kỳ:

• Khả năng phục hồi nhanh chóng: VNCH và Hoa Kỳ đã nhanh chóng tái tổ chức và phản công mạnh mẽ, cho thấy năng lực quân sự còn rất mạnh.
• Mất niềm tin của công chúng Mỹ: Cuộc tấn công làm suy giảm sự ủng hộ của người dân Mỹ đối với chiến tranh, dẫn đến chính sách rút quân dần dần của chính quyền Lyndon B. Johnson.

6. Tác động và hệ quả

a. Đối với VNCH:

• Tổn thất nhân lực và cơ sở hạ tầng lớn, nhưng chính quyền Nguyễn Văn Thiệu vẫn đứng vững.
• Tăng cường sự phụ thuộc vào Hoa Kỳ trong cả quân sự lẫn kinh tế.

b. Đối với miền Bắc:

• Mặc dù không đạt được mục tiêu quân sự trực tiếp, chiến dịch đã tạo áp lực chính trị lớn lên Hoa Kỳ.
• Khẳng định quyết tâm tiếp tục chiến đấu cho đến khi thống nhất đất nước.

c. Đối với Hoa Kỳ:

• Cuộc tấn công Mậu Thân đã làm thay đổi cục diện chính trị tại Mỹ. Tổng thống Lyndon B. Johnson tuyên bố không tái tranh cử và bắt đầu đàm phán hòa bình tại Paris.
• Chính sách "Việt Nam hóa chiến tranh" được tăng cường, dẫn đến việc rút quân dần dần.

7. Kết luận

Trận đánh Tết Mậu Thân 1968 là một trong những sự kiện mang tính bước ngoặt trong Chiến tranh Việt Nam. Dù thất bại về mặt quân sự, chiến dịch đã thành công trong việc gây áp lực chính trị và làm thay đổi cách nhìn của thế giới về cuộc chiến. Đây cũng là bài học quan trọng về việc kết hợp các yếu tố quân sự và chính trị trong một chiến dịch quy mô lớn, dù kết quả có thể không hoàn toàn như dự kiến.