Danh sách các nhân vật quan trọng của Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) trước năm 1975, cùng với vai trò và những đóng góp nổi bật của họ trong chính trị và xã hội:
1. Ngô Đình Diệm (1901–1963)
- Chức vụ: Tổng thống đầu tiên của VNCH (1955–1963).
- Vai trò:
- Thành lập nền Đệ Nhất Cộng Hòa sau khi phế truất Quốc trưởng Bảo Đại thông qua cuộc trưng cầu dân ý năm 1955.
- Tập trung quyền lực vào hành pháp, thực hiện các cải cách hành chính và kinh tế.
- Bị chỉ trích vì chính sách gia đình trị và đàn áp tôn giáo, dẫn đến sự bất mãn rộng rãi.
- Bị lật đổ và ám sát trong cuộc đảo chính do các tướng lĩnh quân đội thực hiện vào năm 1963.
2. Nguyễn Văn Thiệu (1923–2001)
- Chức vụ: Tổng thống thứ hai của VNCH (1967–1975).
- Vai trò:
- Lãnh đạo nền Đệ Nhị Cộng Hòa sau khi Hiến pháp 1967 được ban hành.
- Cố gắng ổn định chính trị miền Nam và tăng cường đối phó với lực lượng cộng sản.
- Phụ thuộc lớn vào viện trợ quân sự và kinh tế từ Hoa Kỳ.
- Từ chức vào ngày 21 tháng 4 năm 1975, chỉ vài ngày trước khi Sài Gòn thất thủ.
3. Dương Văn Minh (1916–2001)
- Chức vụ:
- Lãnh đạo đảo chính lật đổ Ngô Đình Diệm năm 1963.
- Tổng thống cuối cùng của VNCH (tháng 4 năm 1975).
- Vai trò:
- Một trong những tướng lĩnh quan trọng của quân đội VNCH, có biệt danh "Minh lớn."
- Nhận chức Tổng thống vào ngày 28 tháng 4 năm 1975 và đầu hàng quân Giải phóng vào ngày 30 tháng 4 cùng năm, đánh dấu sự sụp đổ của VNCH.
4. Nguyễn Cao Kỳ (1930–2011)
- Chức vụ:
- Thủ tướng VNCH (1965–1967).
- Phó Tổng thống VNCH (1967–1971).
- Vai trò:
- Xuất thân là tướng không quân, Nguyễn Cao Kỳ trở thành một nhân vật quan trọng trong chính trường miền Nam sau các cuộc đảo chính giai đoạn 1963–1965.
- Thể hiện lập trường mạnh mẽ chống cộng và từng có mối quan hệ gần gũi với Hoa Kỳ.
- Sau khi rời chính trường, ông sống lưu vong tại Hoa Kỳ và có nhiều phát ngôn gây tranh cãi về quá khứ chính trị.
5. Trần Văn Hương (1903–1982)
- Chức vụ:
- Thủ tướng VNCH (1964–1965, 1968–1969).
- Tổng thống VNCH trong thời gian ngắn (21–28 tháng 4 năm 1975).
- Vai trò:
- Một chính trị gia xuất thân từ ngành giáo dục, nổi tiếng vì thái độ liêm chính và quyết tâm chống tham nhũng.
- Giữ vai trò lãnh đạo trong những giai đoạn khủng hoảng chính trị, nhưng quyền lực của ông bị hạn chế bởi áp lực quân sự và quốc tế.
6. Ngô Đình Nhu (1910–1963)
- Chức vụ: Cố vấn chính trị và lãnh đạo lực lượng Cần Lao của chính quyền Ngô Đình Diệm.
- Vai trò:
- Là em trai và cố vấn thân cận của Tổng thống Ngô Đình Diệm.
- Giữ vai trò quan trọng trong việc thiết lập mạng lưới chính trị Cần Lao và hệ thống mật vụ bảo vệ chính quyền.
- Bị chỉ trích vì chính sách cứng rắn và gia đình trị. Bị sát hại cùng Tổng thống Diệm trong cuộc đảo chính năm 1963.
7. Lê Văn Tỵ (1904–1964)
- Chức vụ: Tổng Tham mưu trưởng Quân lực Việt Nam Cộng Hòa (1955–1963).
- Vai trò:
- Là một trong những sĩ quan cao cấp nhất của quân đội VNCH giai đoạn đầu, Lê Văn Tỵ đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và hiện đại hóa quân đội miền Nam.
- Giữ vai trò trung lập trong các xung đột chính trị, tạo sự ổn định cho quân đội trước các biến động chính trị.
8. Phan Huy Quát (1908–1979)
- Chức vụ: Thủ tướng VNCH (1965).
- Vai trò:
- Là một chính trị gia nổi tiếng, từng giữ chức Bộ trưởng Ngoại giao và sau đó là Thủ tướng trong giai đoạn bất ổn chính trị năm 1965.
- Dù có học thức và tâm huyết, chính quyền của ông gặp nhiều khó khăn trong việc duy trì ổn định trước sức ép của các lực lượng quân đội và chiến tranh leo thang.
9. Trần Thiện Khiêm (1925–2021)
- Chức vụ:
- Tướng quân đội và Thủ tướng VNCH (1969–1975).
- Vai trò:
- Là một tướng lĩnh quân đội có vai trò lớn trong các cuộc đảo chính và ổn định chính trị sau năm 1963.
- Dưới thời Nguyễn Văn Thiệu, ông giữ chức Thủ tướng và hỗ trợ điều hành đất nước trong bối cảnh chiến tranh căng thẳng.
|
